Hoe ging Rembrandt met vrouwen om? Zijn liefdevolle blik op Saskia en Hendrickje heeft hij zelf vastgelegd op meerdere schilderijen en tekeningen. Maar het verhaal over zijn minnares Geertje Dircx, die door zijn toedoen in een tuchthuis belandde, bleef eeuwenlang een weggemoffelde geschiedenis. “Die kant van Rembrandt wilden historici liever niet laten zien,” vertelt auteur Simone van der Vlugt in de podcastserie van geschiedenisplatform The Dutch Historian. Deze aflevering, getiteld ‘De vrouwen van Rembrandt’, komt 3 augustus online als onderdeel van een vijfdelige podcastserie rondom de expositie ‘Rembrandt, de fotograaf’. Deze expositie is t/m 3 november 2024 te zien in het Westfries Museum in Hoorn. www.westfriesmuseum.nl/rembrandt
De jonge historici en podcastmakers Lars Boon en Axel Stam zijn – zoals ze het zelf noemen – ‘gek op geschiedenis’. Bij de expositie ‘Rembrandt, de fotograaf’ in het Westfries Museum in Hoorn maken zij een podcastserie waarin de etsen van Rembrandt van Rijn centraal staan. Het Westfries Museum exposeert namelijk meer dan 200 originele Rembrandt-etsen uit de collectie van verzamelaar Jaap Mulders. In de podcastserie belicht The Dutch Historian meerdere kanten van Nederlands grootste kunstenaar door in gesprek te gaan met diverse experts over zijn vakmanschap, het Rembrandt-licht en zijn menselijke kant. Bij elke aflevering verschijnen ook reels op de Instagrampagina van The Dutch Historian.
Rembrandts verguisde minnares
De derde aflevering van de podcastreeks is getiteld ‘De vrouwen van Rembrandt’ en biedt een opmerkelijke nieuwe kijk op de kunstenaar. Simone van der Vlugt, bekend thrillerauteur en befaamd om haar historische romans, schreef in 2019 het boek ‘Schilderslief’. Daarin vertelt ze het waargebeurde verhaal van Greetje Dircx, Rembrandts verguisde minnares en kindermeisje van zijn zoon Titus: een onfortuinlijke geschiedenis die bewust in de vergetelheid raakte. “Toen ik dat verhaal op het spoor kwam, wist ik meteen: hier moet ik mijn volgende roman over schrijven,” aldus Simone van der Vlugt.
Nieuwe kijk op de geschiedenis
“Pas rond 1960 zijn er archiefstukken naar buiten gekomen die openbaarden hoe buitengewoon slecht Rembrandt zijn minnares Geertje eigenlijk behandeld heeft. Daarvoor – maar ook daarna – heeft het merendeel van de historici zich niet aan het verhaal gewaagd,” legt ze uit in de podcast. “Aan Rembrandt van Rijn mag je niet komen. Als er al over geschreven werd, is Geertje de schuldige, hoewel sommige Rembrandt-kenners toch haar kant kozen. Maar het grote publiek kent dit verhaal niet of nauwelijks. Overigens is mijn boek geen aanval op Rembrandt, maar biedt het wel een interessante nieuwe kijk op zijn persoonlijkheid.”
Steunbewijs
Zoals in al haar historische romans heeft Simone van der Vlugt ook dit boek feitelijk historisch goed onderbouwd, en de persoonlijke invulling van de karakters daarnaast zo zorgvuldig mogelijk met steun van bronmateriaal ingekleurd. “Ook uit historische feiten en archiefmateriaal kun je conclusies trekken van persoonlijke aard. Rembrandt heeft Geertje sieraden van zijn gestorven vrouw Saskia gegeven, dan moet hij van haar gehouden hebben. En Geertje was meer dan tien jaar naar volle tevredenheid kindermeisje in haar vorige Hoornse betrekking: dat zegt iets over haar kwaliteiten en persoonlijkheid. Zoals we nu zouden zeggen: dat is steunbewijs.”
Fascinerende verhalen
Met haar boek en de podcast biedt Simone van der Vlugt bewust een vorm van rehabilitatie voor Geertje Dircx. “Als je leest hoe ze wordt afgeschilderd, dan schijnt dit boek terecht een ander licht op haar verhaal. Een fijn gevoel dat je als schrijver verschil kunt maken.” Ook voor Lars Boon en Axel Stam was dit nieuwe informatie. Axel: “Het is een onderbelicht deel van Rembrandt: de verhalen zijn enorm fascinerend.” Dat beaamt Lars: “We vinden het vanzelfsprekend dat Rembrandt op een voetstuk staat: goed dat dit deel van zijn leven in de podcast ook onder de aandacht wordt gebracht.”
Vijfdelige podcastserie over Rembrandt
Elke aflevering is overigens verrassend, geeft Axel aan. “De veelzijdigheid van Rembrandt komt in de serie goed naar voren.” Verzamelaar Jaap Mulders en Rembrandt-kenner Michiel Roscam Abbing gingen Simone van der Vlugt voor. Fotograaf en kunsthistoricus Carla van der Puttelaar bespreekt in de volgende aflevering het Rembrandt-licht en zijn haast fotografische manier van kijken in zijn etswerk. Het vijfde en laatste gesprek is een live-podcast in het Westfries Museum in Hoorn, met de drie finalisten van het tv-programma ‘Project Rembrandt’. “Tijdens een Open Museumavond op 6 september is iedereen van harte welkom om te komen kijken en luisteren naar de opnames,” aldus Lars. “Dat wordt echt supervet!”
