Je moet meer dan alleen maar een horecaondernemer zijn om het vol te houden als je bijna dagelijks gratis livemuziek biedt aan je publiek. Ondernemen wordt dan eerder een MISSIE dan alleen maar geld verdienen. Uitbater en musiclover Joost van Rijmenam van Muziekcafé Stiel’s weet dit als geen ander.
Muziekcafé Stiel’s is de enige plek in Haarlem die deze ambachtelijke combinatie al bijna een kwart eeuw volhoudt en zich hierdoor onderscheidt van de rest van de Haarlemse horeca. Het is een belangrijk podium geworden, vergelijkbaar met café’s met een live podium in Amsterdam als Jazzcafé Alto, Bourbon Street en Maloe Melo, waar de muziekcultuur menig geboorte kent en zich blijft ontwikkelen.
Joost, hoe lang bestaat muziekcafé Stiel’s al? Kun je wat over de oprichting vertellen?
Stiel’s heb ik in 1997 opgericht met mijn voormalige compagnon Bert, na vijf jaar in m’n eentje. Ik vond dat Haarlem toe was aan een café met zwarte muziek à la Otis Redding, James Brown en Marvin Gaye, waar er destijds geen van waren. Lekker in een zwaar industriële inrichting met veel staal en unieke eyecatchers. Mijn eigen stilo… Stiel’s dus. En dan met zoveel mogelijk livemuziek natuurlijk!
Elke dag live muziek behalve in het weekend. Of is het tegenwoordig ook in het weekend?
Normaal spelen er zondag tot en met vrijdag bandjes, maar nu tijdelijk door corona treden er geen bands op maar solisten. Ik heb er voor gekozen ze woensdag tot en met zondag van 21.00 tot 00.00 uur te laten optreden. Daarna heb ik de vierkante meters van het podium hard nodig voor extra tafels.
Hoe kan je het allemaal doen? Financieel technisch, maar ook hoeveel tijd het allemaal wel niet kost!
Tja.. je moet er wat voor doen he.. Gelukkig is Marco van Deelen, die al een kleine tien jaar hier werkt de programmering gaan doen dus wat dat betreft heb ik mijn handen vrij. We hebben uiteraard na al die jaren een heel groot bestand artiesten waarvan er zelfs een aantal heel goede vriendjes geworden zijn. Financieel is het net te doen, mijn boekhouder kijkt me wel eens nors aan, maar ja, ik ben zelf nou eenmaal een sucker voor livemuziek en het geeft toch altijd een bijna magisch sfeertje in Stiel’s waardoor er bijna elke dag weer nieuwe vaste klanten bij komen.
Je hebt vele hoogtepunten gehad, kan je er een aantal noemen?
Het hoogtepunt was denk ik toch de Jam for Live tijdens Serious Request in Haarlem een paar jaar terug (redactie: in 2014). 48 uur non stop jammen met de crème de la crème van de Nederlandse muziekscene voor het goede doel. Er is toen bijna 30 mille opgehaald en artiesten als Trijntje, Frank McComb, Boris, van Velzen en Glennis, maar ook lokale helden als Speelman & Speelman en Gotcha.
Jam sessions waren in het verleden / in andere café’s vaak hopeloos saai en niet echt leuk voor het publiek. Bij jou niet. Wat is daar het geheim van?
Ik had al snel door dat je niet moet verzanden in oeverloos gepiel; het moet wel een bepaalde herkenbaarheid hebben, dus daarom een basisbezetting van keys, gitaar, bas, drums en zang. Dan komen er sowieso meer muzikanten op af want je komt in een warm bad terecht. Befaamd zijn inmiddels Stiel’s Sessionleiders als Rom Helweg, Nick Vos, en ook later Mark Sokpolie, Isaac Bullock, Bas Phaff en Tess Gaerthe. Door de Coronacrisis zijn er tijdelijk geen sessies. Deze avonden mis ik het meest. Dat bijvoorbeeld de Larry Graham Band en Jett Rebel ineens staan te funken in Stiel’s… heerlijk!
Het valt me op dat je altijd meer de zwarte kant op bent gegaan. Dus weinig tot geen rock, hardrock, country & western etcetera, maar eerder disco, funk, soul en R&B. Zou daar het geheim van een goed lopend café in zitten, omdat er dan eerder gedanst kan worden, hetgeen weer meer dames aantrekt?
Helemaal de spijker op de kop! Ik ben zelf in de late 70ties opgegroeid met bands als Earth, Wind & Fire, The Jacksons en Prince en met dat soort muziek krijg je gelijk overal zin in en zeker ook om te dansen. Daarom zijn er altijd veel dames in Stiel’s en het is een perfect stuurmiddel om de sfeer te controleren. En inderdaad als de meiden bij wijze van spreken op de bar staan dan vloeit het bier rijkelijk! Ik ben overigens trots op de 50-50 verdeling man-vrouw die Stiel’s heeft maar ook qua leeftijd, achtergrond en afkomst is Stiel’s een voorbeeld van hoe de maatschappij zou moeten en kunnen functioneren.
Hebben de barkeepers ook bijgedragen aan het opbouwen van dat leuke publiek?
Net als het gemixte publiek zoek ik bij een vacature altijd naar types die bij Stiel’s passen qua muzieksmaak en levensstijl. Er hoeft echt niet perse een knappe kop op te zitten – wel mooi meegenomen – als ze maar karakteristiek zijn. Het mooie overigens van Stiel’s is dat zo rond 3 uur ‘s nachts iedereen heel knap is…
En toen kwam opeens de coronacrisis. Je moest dicht. Wat dacht je?
Daar gaat mijn levenswerk… misschien overdreven maar op dat moment had ik al meteen door dat dit geen paar weken ging duren. Ik zat er ff echt doorheen. Maar goed, je bent ondernemer dus na een paar weken ‘slokdown’ heb ik mezelf herpakt en ben gaan nadenken hoe nu verder en proberen een Stiel’s uit te vinden die past in het – ik haat de term – nieuwe normaal. Allereerst heb ik de starttijden van de live muziek vervroegd naar 21.00 tot 00.00 en omdat het door een gelimiteerd aantal gasten – nu 38 – bezocht kan worden moet het natuurlijk veel intiemer. Kortom in plaats van bands meer solisten en singer-songwriters. Dat betekent dus ook incidenteel meer blues en rock op het Stiel’s-podium.
Leuk is dat dat dus ook weer nieuwe gasten oplevert. Sowieso – en dat zullen veel ondernemers herkennen, zie je opeens verborgen krachten die je zaak heeft, waar je vroeger blind voor was. Het enige wat op dit moment jammer is dat er dus niet gedanst mag worden. Ik hoop toch zo dat we dat rotte virus snel onder controle hebben.
Is het nu, sinds je weer open bent na de crisis, te doen met die 1,5 meter afstand? Deurbeleid natuurlijk aangepast? Minder mensen op straat bij elkaar?
Dat is natuurlijk de grote uitdaging: supermarkten, winkels en bouwmarkten etcetera kunnen zich relatief snel en makkelijk aanpassen. Maar in de horeca en zeker in cafés is dat best lastig. Leeftijd- en gezondheidscheck, reservering met plaatsing, inloop met persoonsregistratie en natuurlijk: iedereen die een biertje of vier of meer opheeft neemt het niet zo nauw meer met de regels. Ik loop af en toe als een agent door de zaak heen en dat is eigenlijk het laatste wat ik wil. Maar ik weet dat het allemaal tijdelijk is dus we doen het met dat als grote achterliggende doel in het hoofd. Wat wel grappig is, is dat ik door het beleid meer ruimte nodig had voor tafels op het podium die dus achter de artiest staan. Stiel’s krijgt daar een heel jazzy sfeertje van en regelmatig vormen gasten die er zitten een soort achtergrondkoortje voor de artiest…maar dat mag natuurlijk eigenlijk niet hè!
Stel dat het financieel allemaal toch blijft tegen vallen, is het dan geen idee om gewoon toegang te vragen? Jouw niveau van muziek verdient dat wel plus dat een discotheek ook gewoon toegang vraagt. Of ben je daar principieel op tegen?
Ja, ik heb dat even in het begin gedaan net na de lockdown, maar ik vond het maar niks. Het is altijd een belangrijk deel van mijn formule geweest om gratis livemuziek aan te bieden om zo mensen te laten kennismaken met de o zo belangrijke muzikale culturele vormen zoals jazz, blues en soul en funk, wat je al nergens meer hoort.
Heb je nog plannen voor de toekomst van Stiel’s?
Hmm… eerst maar even de crisis overleven maar dat komt wel goed denk ik. Ik ben nu bezig met offertes om de luchtkwaliteit nog meer te verbeteren middels gefilterde verse lucht en hepafilters. Dat zijn flinke investeringen maar daar loop ik niet voor weg. Op naar Stiel’s 2.5 want over 2 jaar bestaat Stiel’s een kwart eeuw en dat moet gevierd worden!
Muziekcafe Stiel’s
Smedesstraat 21 Haarlem
maandag t/m woensdag van 20.00 tot 02.00
donderdag t/m zondag van 20.00 tot 04.00
Foto: Daan Muller
