Vanaf eind maart 2020 start het restauratie-onderzoek van een uitzonderlijk Haarlems interieur: de Van der Vinne kunstkamer in het historische pand Gedempte Oude Gracht 90-92, bij velen bekend als Van Duivenboden Interieur. De grote achterkamer uit 1776 bevat een uniek ensemble met een bijzondere betimmering, een fraai stucplafond en 12 beschilderde wandbespanningen van de Haarlemse schilder Vincent van der Vinne (1736-1811). Dit waardevolle interieur dat in slechte conditie verkeert, wordt de komende maanden nauwkeurig onder de loep genomen.
De kunstkamer was lange tijd het middelpunt van het kunst- en culturele leven in Haarlem. Hier vonden concerten, debatten en lezingen plaats en vanuit deze kamer werden initiatieven gestart zoals de oprichting van de nu nog bestaande Teylers Stichting en de kunstenaarsvereniging Kunst Zij Ons Doel. In een zijkamer van de kunstkamer schreef Nicolaas Beets zijn beroemde Camera Obscura. De beschilderde wandbespanningen tonen onder andere allegorische voorstellingen van de vier seizoenen, jachttaferelen en bloemstillevens met dieren zoals een slak en eekhoorn.
Annefloor Schlotter en Julia van Velzen zullen dit vooronderzoek ten behoeve van de toekomstige restauratie gaan uitvoeren. Van Velsen, studente aan de opleiding Conservering en Restauratie van de Universiteit Amsterdam, zal tijdens dit project de kneepjes van het vak gaan leren onder begeleiding van Annefloor Schlotter, een zeer ervaren Haarlemse kleuronderzoeker en restaurator van schilderingen in historische interieurs. Samen zullen zij de conditie van de gehavende wandbespanningen in kaart brengen en kleuronderzoek verrichten op de betimmering en het stucplafond. Het onderzoek moet ook inzicht geven in de totale kosten van de restauratie.
Uniek in Nederland
De Van der Vinne kunstkamer is volgens Eloy Koldeweij, senior interieurspecialist bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, zeer bijzonder. ‘’Soortgelijke grote wandvullende allegorische voorstellingen kennen we nergens anders in ons land, en ook de 18de-eeuwse schuifconstructies aan beide zijden van de schouw zijn uniek. Met beide schuifmechanismes kunnen de twee grote bespanningen op ingenieuze wijze omhoog geschoven worden waardoor de beide kasten –wellicht bedsteden– geopend kunnen worden.’’
Het restauratieproject is een samenwerking met Van Duivenboden Interieur, de opleiding Conservering en Restauratie van de Universiteit Amsterdam, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, het Team Erfgoed van de Gemeente Haarlem en Kunst Centrum Haarlem. Het Kunst Centrum is mede aanjager van dit restauratieproject. ‘’De kunstkamer vertegenwoordigt een unieke geschiedenis waar wij als medebewoner van de Gedempte Oude Gracht enorm trots op zijn’’, aldus Marina Raymakers, directeur van het Kunst Centrum.
Financiering
De financiering van het vooronderzoek is bekostigd door Van Duivenboden Interieur, een subsidie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Gemeente Haarlem. In 2019 organiseerden Van Duivenboden Interieur en het Kunst Centrum Haarlem al een veiling ten behoeve van de restauratie van de unieke interieur. Mike van Duivenboden, een van de eigenaren van de gelijknamige interieurzaak heeft als droom om van de ruimte weer een volwaardige kunstkamer te maken waar verschillende activiteiten plaatsvinden.
Deur is weg
In de loop van de bijna 250 jaar heeft de kamer diverse bestemmingen gehad. De familie Tjeenk Willink die lange tijd het huis bewoonde had in de kunstkamer hun woonkamer ingericht en de werknemers van de drukkerij Erven Loosjes gebruikten de kunstkamer als schaftlokaal. De kunstkamer is niet geheel ongeschonden de tijd doorgekomen. Mike van Duivenboden: “Wij zijn één van de beschilderde deuren kwijt die ca 50 jaar geleden nog aanwezig was. Als iemand weet waar de deur gebleven is, dan zou het geweldig zijn als deze persoon met mij contact wil opnemen. Het is een groot verlies als deze deur echt verloren is gegaan’’.
