De Haarlemse wijk ‘Tuinwijk Zuid’ van architect J.B. van Loghem viert dit jaar haar 100-jarig bestaan. Dat is voor het ABC Architectuurcentrum Haarlem een van de aanleidingen om van 1 mei tot 1 oktober 2022 een expositie te wijden aan het oeuvre én aan de bijzondere persoon Van Loghem (1881-1940). De andere aanleiding voor de tentoonstelling is het verschijnen van een omvangrijke monografie over Van Loghem, geschreven door Rudolphine Eggink. Met als ondertitel ‘Architect van een optimistische generatie’, wordt deze zwaar onderbelichte architect zowel met deze publicatie als de expositie eindelijk eer gedaan.
100 jaar geleden is Van Loghem op de toppen van zijn kunnen. Deze sociaal bevlogen architect, geboren in 1881 in Haarlem, toont zijn vakmanschap in volle glorie in de bouw van wijken in Haarlem zoals Tuinwijk Zuid, Rosehaghe, Tuinwijk Noord, Huis Ter Cleeff en Patria. Hij is tevens een van de architecten van het Amsterdamse Betondorp.
Van Loghems gedrevenheid om vooral voor de minder bedeelde bevolkingsgroepen comfortabele, gezonde en betaalbare woningen te bouwen voert hem ook naar Rusland. In het Siberische Kemerovo bouwt hij honderden woningen, scholen, een badhuis en gemeenschapshuizen. Na twee jaar keert hij enigszins gedesillusioneerd terug naar Nederland. Hij vestigt zich in Rotterdam. De architectenpraktijk van de “bolsjewiek” Van Loghem heeft het moeilijk in de crisisjaren. Hij krijgt weinig opdrachten.
Maar dan ontpopt hij zich als de ideoloog van het zogenoemde ‘Nieuwe Bouwen’. Van Loghem gaat lesgeven, geeft lezingen, schrijft boeken en talloze artikelen in diverse bladen. Hij wordt ook internationaal actief in de CIAM als pleitbezorger voor het Nieuwe Bouwen. Hij werkt daar samen met mannen als Le Corbusier, Mart Stam en Gerrit Rietveld. Veel te jong, hij is nog maar 58 jaar, overlijdt hij vlak voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog…
Met zowel de publicatie als de ABC-tentoonstelling wordt ingezoomd op leven en werk van Van Loghem. Een randprogramma met diverse andere activiteiten als lezingen en excursies maar bijvoorbeeld ook een discussie over ‘hoe om te gaan met zijn (monumentale) nalatenschap in het licht van actuele vraagstukken als energietransitie?’ zullen daar een verdieping aan toevoegen.
ABC Architectuurcentrum Haarlem
Groot Heiligland 47, 2011 EP Haarlem
