Al 30 jaar vraagt ARTIS aandacht voor seksuele diversiteit in natuur. De eerste rondleiding over homoseksueel gedrag in het dierenrijk werd in 1993 gegeven in ARTIS-Park. Sindsdien besteedt ARTIS ieder jaar aandacht aan het onderwerp via lezingen, rondleidingen en educatieve routes. Dagelijks vertellen dierverzorgers en vrijwilligers verhalen over bijvoorbeeld biseksuele pinguïns of tweeslachtige planten. Precies 30 jaar na de eerste rondleiding doet ARTIS voor het eerst mee met de Canal Parade in Amsterdam, met de boodschap ‘natuur is queer en queer is natuurlijk’.
Natuur is queer
Parende leeuwinnen, tweeslachtige planten en pinguïntrio’s. Natuur is queer. Homoseksueel gedrag is onder zo’n 1.500 soorten vogels en zoogdieren waargenomen en dat aantal groeit nog steeds. De voorbeelden in ARTIS-Park zijn dan ook talrijk. Bezoekers leren er van jongs af aan dat een heterokoppel niet de enige mogelijkheid is en dat geslacht een flexibel begrip is in de natuur. Dagelijks vertellen ARTIS-dierverzorgers en vrijwilligers verhalen over de seksueel diverse Afrikaanse pinguïngroep, intersekse bij de Bennett wallaby’s en parende leeuwinnen tijdens ‘ARTIS vertelt’ of rondleidingen. Het verhaal over hoe twee mannelijke vale gieren samen een ei uitbroedden en het jong grootbrachten ging de wereld over.
In de botanische tuin van ARTIS-Park leren bezoekers bovendien over eenslachtige en tweeslachtige planten en bloemen. En in ARTIS-Micropia, het enige microbenmuseum ter wereld, is er aandacht voor verschillende vormen van micro-organismen. Veel bacteriën en schimmels hebben überhaupt geen geslacht, terwijl andere microben er wel zeven of nog veel meer hebben. Dieren, planten, microben; natuur in de breedste zin van het woord is queer.
Van zaterdag 29 juli t/m zondag 6 augustus is er elke dag om 13.00 uur (en in het weekend ook om 11.00 uur) een rondleiding over seksuele diversiteit in de natuur waar alle bezoekers van ARTIS-Park bij kunnen aansluiten.
Artis de Partis gaat naar de Pride
Om de boodschap van seksuele diversiteit in natuur breder uit te dragen vaart ARTIS dit jaar voor de eerste keer mee met de Canal Parade. De ARTIS-boot is een groene oase versierd met kleurrijke planten en bloemen en op de plecht prijkt een grote Artis de Partis, die non-binair is. ARTIS-medewerkers en -vrijwilligers houden borden in de lucht waarop voorbeelden staan van seksuele diversiteit in natuur.
‘Je ziet wat je dénkt dat je ziet’
Op 1 augustus vertelt emeritus ARTIS-bioloog Charlotte Vermeulen in het ARTIS-Groote Museum over seksuele diversiteit in de natuur en de veranderde blik hierover. Zij agendeerde homoseksueel gedrag in de natuur dertig jaar geleden voor het eerst in ARTIS en ontwikkelde daar tal van educatieve activiteiten over. Vermeulen: ‘Ga er niet vanuit dat de bovenste het mannetje is en de onderste het vrouwtje. Je ziet wat je dénkt dat je ziet.’
Hoe geëmancipeerd en seksueel bevrijd is de wetenschap van de biologie? Welke onderzoeken zijn bepalend geweest in hoe we naar natuur kijken? Vermeulen betoogt dat we zien wat we denken dat we zien. En dat we eerst ons eigen denken moeten oprekken, voordat we kunnen zien hoe divers en wonderlijk natuur is.
Foto: Leeuwinnen © ARTIS, Ronald van Weeren
