De opera vertelt het waargebeurde verhaal van de Nederlander Jan van Leiden en laat zien dat actuele thema’s als radicalisering, populisme en polarisatie niet alleen van deze tijd zijn, maar al eeuwen spelen. Om deze thema’s meer te laten leven onder jongeren en volwassenen heeft operagezelschap OPERA2DAY per theater lokale scholen en koren betrokken door ze actief onderdeel uit te laten maken van de opera. Zij zijn daarom samen te zien in de proloogscène die in de foyer van elk theater wordt gespeeld.
PROTEST!
Samen met de scholen en koren wordt toegewerkt naar een gezamenlijk artistiek eindresultaat: een proloogscène in de foyer van het theater, die bij alle uitvoeringen wordt gespeeld met steeds andere lokale deelnemers. Voorafgaand aan de opera lopen de leerlingen en koorleden tijdens een protestscene met spandoeken en borden met uitdagende leuzen en zingen een geuzenlied, begeleid door trompet en slagwerk. Een koraal van Bach wordt in de voorstelling geciteerd en is voor deze proloog voorzien van een nieuwe Nederlandse tekst. Nog voordat het historisch verhaal van Jan van Leiden is verteld, wordt de link naar de actualiteit al voor het publiek voelbaar gemaakt door de lokale cast tijdens de proloog.
De dunne lijn tussen idealisme en radicalisme dichtbij gemaakt voor leerlingen
Ter voorbereiding op hun deelname aan de proloogscène volgen de jongeren op school twee lessen. Onder leiding van een theaterdocent leren ze om vol overgave demonstranten te spelen. Er is aandacht voor de radicaliseringsthematiek aan de hand van het levensverhaal van Jan van Leiden en wordt dieper ingegaan op het grijze gebied tussen goed en fout, het wij/zij-denken en de dunne lijn tussen idealisme en radicalisme. Ook krijgen de scholen een zangworkshop.
Methodacting om thematiek over te brengen
De deelnemende koren studeren het lied van de protestscène met hun eigen dirigent in. Een theaterdocent bezoekt het koor in de week voor de uitvoering om via theaterspeloefeningen een echte, overtuigende protestscène bij het lied te maken. Daarnaast gaan de koorleden in gesprek over hun eigen ervaringen met polarisatie en radicalisering en wordt de link gemaakt met de protestscène en de actualiteit: de koorleden benaderen de protestscène als ware method actors.
De opera die Bach nooit schreef
OPERA2DAY vertelt met J.S. Bach – De Apocalyps het waargebeurde verhaal van de Nederlander Jan van Leyden. Deze acteur, kroegbaas en kleermaker werd in de zestiende eeuw leider van een beweging die de apocalyps verkondigde; de ondergang van de wereld was volgens hem nabij. In het Duitse Münster stichtte hij in 1531 een heilstaat die snel radicaliseerde tot een dictatuur. De opera volgt Jan van zijn aanvankelijke bevlogenheid, via zijn even flamboyante als meedogenloze koningschap tot aan zijn laatste biecht in een dodencel. En beleeft daarmee van binnenuit hoe de tijdloze mechanismen van populisme, polarisatie en radicalisering hun werk doen. Om deze thema’s ook buiten de theatermuren onder de aandacht te brengen is de samenwerking aangegaan met regionale scholen en koren.
J.S. Bach – De Apocalyps is de grootste productie ooit van zowel OPERA2DAY als de Nederlandse Bachvereniging. De opera ging op 17 januari in première in Den Haag en is tot de zomer te zien in heel Nederland. Ook is de opera uitgenodigd voor het gerenomeerde internationale Bachfest in Leipzig en speelt de voorstelling in Theater Münster in Münster, de plaats waar het verhaal van Jan van Leiden zich afspeelt. Bekijk hier de actuele speellijst.
Foto © Bart Grietens
